Porażenie prądem jest sytuacją niebezpieczną dla zdrowia i życia człowieka. Uchronić przed niebezpieczeństwem może zarówno przestrzeganie zasad BHP, zdrowy rozsądek, a przede wszystkim wiedza w zakresie elektryczności. W tym artykule przybliżymy wam rodzaje napięć.
Rodzaje napięć
Z punktu widzenia ochrony przeciwporażeniowej rozróżnia się następujące rodzaje napięć elektrycznych:
- Robocze Uo
- Dotykowe Ud
- Krokowe Uk
- Rażeniowe Ur
- Bezpieczne UL
Napięcie robocze Uo jest to napięcie panujące między częściami przewodzącymi obwodu elektrycznego a ziemią lub między częściami przewodzącymi należącymi do różnych biegunów obwodu elektrycznego. Napięcie to może utrzymywać się stale lub dorywczo i jest zbliżone swą wartością do napięcia znamionowego. Jeśli na skutek uszkodzenia izolacji przez uziemione urządzenie (połączenie z ziemią metalowych części urządzenia elektrycznego, nie będących w normalnych warunkach pod napięciem) popłynie prąd zwarciowy do ziemi, to na powierzchni ziemi wokół urządzenia pojawi się napięcie, którego wartość zmniejsza się w miarę zwiększania się odległości. W związku z tym mogą wystąpić niebezpieczne wartości napięć dotykowych i krokowych.
Napięcie dotykowe Ud występuje między dwoma punktami przedmiotów lub ich części nie należących do obwodu elektrycznego, których można jednocześnie dotknąć dwiema częściami ciała, np. dwiema rękami lub ręką i stopą. Wartość napięcia dotykowego zależy od wartości napięcia roboczego oraz rezystancji pomiędzy obudową urządzenia a ziemią. Jest ona na ogół tym mniejsza od wartości napięcia roboczego, im mniejsza jest wartość rezystancji uziemienia obudowy uszkodzonego urządzenia. Jeśli urządzenie, w którym nastąpiło uszkodzenie izolacji roboczej, jest odizolowane od ziemi, to napięcie dotykowe może osiągnąć wartość równą napięciu roboczemu. Napięcie dotykowe można wyrazić wzorem
Ud=(Rcd + 0,5 Rp) Ird
gdzie: Rcd – rezystancja ciała człowieka na drodze ręka-nogi,
Rp – rezystancja przejścia,
Ird – rażeniowy prąd dotykowy.
Napięcie krokowe Uk wysteruje pomiędzy dwoma punktami na powierzchni gruntu lub stanowiskami odległymi od siebie o krok, czyli o około 1 m; wyraża się wzorem
Uk = (Rck + 2 Rp) Irk
Gdzie: Rck – rezystancja ciała człowieka na drodze noga-noga,
Irk – rażeniowy prąd krokowy.
Napięcie rażeniowe Ur jest to spadek napięcia wzdłuż drogi przepływu prądu przez ciało człowieka. W większości przypadków napięcia rażeniowe są mniejsze od napięć dotykowych i krokowych ze względu na możliwość wystąpienia dodatkowych rezystancji w obwodzie prądu rażenia. Napięcie bezpieczne UL jest to największa bezpieczna wartość napięcia roboczego lub dotykowego utrzymująca się długotrwale w określonych warunkach oddziaływania otoczenia.
Na koniec, pamiętajmy przede wszystkim, że do wykonywania prac w obrębie instalacji elektrycznej należy mieć uprawnienia elektryczne SEP, kurs niezbędny do zdobycia odpowiedniej wiedzy do przystąpienia do egzaminu, dostępny jest pod adresem https://www.oszomega.pl/kurs-elektryczny-g1/. Nie należy samodzielnie wykonywać podłączeń i napraw przewodów.